Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις: Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ρεθύμνου, Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων, Οικολογική Ομάδα Ιεράπετρας, Οικολογική Ομάδα Σητείας και Περιβαλλοντικός Σύλλογος Δ. Ιτάνου, προσφεύγουμε ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας για την ακύρωση των, προ εικοσαετίας, παράνομων νομαρχιακών αποφάσεων οι οποίες αναδημοσιεύθηκαν πρόσφατα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Οι αποφάσεις αυτές, με τις οποίες οριοθετούνται ή επεκτείνονται εξήντα έξι οικισμοί (το 1/4 του συνόλου των οικισμών) του νομού Ρεθύμνου, συνιστούν πλήγμα και απειλή για το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, η προστασία του οποίου αποτελεί καταστατική αρχή των οργανώσεών μας αλλά και αναφαίρετο συνταγματικό δικαίωμα όλων των Ελλήνων πολιτών.
Συγκεκριμένα, με τις αιτήσεις μας ζητάμε:
- Την ακύρωση της υπ’ αριθ. 1858/06.04.1987 απόφασης της Νομάρχη Ρεθύμνου (ΦΕΚ 258/ΑΑΠ/03.06.2009) με την οποία επεκτάθηκαν τα όρια 39 οικισμών του ν. Ρεθύμνου σε ακτίνα 800μ. από το κέντρο κάθε οικισμού
- Την ακύρωση 28 νομαρχιακών αποφάσεων που εκδόθηκαν κατά τα έτη 1988-1990 και αναδημοσιεύτηκαν στο ΦΕΚ 272/ΑΑΠ/11.06.2009 με τις οποίες επεκτάθηκαν τα όρια δύο οικισμών και καθορίστηκαν τα όρια άλλων είκοσιέξι οικισμών του ν. Ρεθύμνης.
1. Η αναρμοδιότητα του Νομάρχη να εκδίδει σήμερα αποφάσεις για την οριοθέτηση και επέκταση οικισμών.
Η αναδημοσίευση στο ΦΕΚ συνιστά νέα απόφαση η οποία έχει όμοιο περιεχόμενο με την προγενέστερή της. Θα πρέπει, συνεπώς, το όργανο που έχει εκδόσει την αρχική πράξη (στη συγκεκριμμένη περίπτωση ο Νομάρχης) να εξακολουθεί να είναι αρμόδιο για την έκδοσή της και κατά τον χρόνο που γίνεται η αναδημοσίευση.
Ομως, σύμφωνα με το ισχύον σήμερα νομοθετικό καθεστώς, αρμόδιος για την οριοθέτηση και επέκταση οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων είναι ο Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας, και όχι ο Νομάρχης, ενώ κατά την πάγια νομολογία του
Συμβουλίου της Επικρατείας, οι επίμαχες πολεοδομικές ρυθμίσεις για την επέκταση και οριοθέτηση οικισμών θα πρέπει να γίνονται με Προεδρικό Διάταγμα.
2. Η αναρμοδιότητα του Νομάρχη να εκδίδει αποφάσεις με τις οποίες οριοθετούνται ή επεκτείνονται παραλιακοί οικισμοί, οικισμοί εντός Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ), οικισμοί που έχουν χαρακτηρισθεί παραδοσιακοί, οικισμοί που έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο Natura 2000 και οικισμοί με αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας την οποία αποδίδει το Σύνταγμα στις περιοχές αυτές, οι πολεοδομικές ρυθμίσεις θα πρέπει να γίνονται μόνο με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος (Σ.τ.Ε Ολομ. 3661/2005, 2446/2000 κ.ά).
3. Οι νομαρχιακές, προ εικοσαετίας, αποφάσεις για την οριοθέτηση οικισμών του ν. Ρεθύμνου οι οποίες αναδημοσιεύονται σήμερα στο ΦΕΚ 272/ΑΑΠ/11.06.2009 και άρα επανεκδίδονται, στηρίζονται σε ανεπίκαιρα πλέον στοιχεία, γεγονός που πλήττει το κύρος τους. Επίσης, οι αποφάσεις αυτές, εκδόθηκαν και δημοσιεύθηκαν χωρίς να ζητηθεί και να ληφθεί υπόψη η γνώμη όλων των εμπλεκόμενων αρμόδιων υπηρεσιών και φορέων, όπως ορίζει η προβλεπόμενη, από το από 24.04-03.05/1985 Π.Δ. (ΦΕΚ 181/Δ΄/1985), διαδικασία καθορισμού ορίων οικισμών κάτω των 5.000 κατοίκων.
4. Σε ό,τι αφορά τις επεκτάσεις των οικισμών σε ακτίνα 800μ. από το κέντρο τους, οι νομαρχιακές αποφάσεις εκδόθηκαν κατά παράβαση του άρθρου 4 του 24.4.1985 Π. Δ., όπως αυτό τροποποιήθηκε απο το άρθρο 1 του από 14.02.1987 Π.Δ. και ισχύει. Κατα την ορθή ερμηνεία και εφαρμογή αυτών των διατάξεων θα έπρεπε τα όρια των οικισμών να διαμορφωθούν (ανάλογα με τα ειδικά πολεοδομικά και φυσικά χαρακτηριστικά του καθενός) σε μέγεθος και σχήμα το οποίο να εντάσσεται μέσα στον κύκλο και όχι να ταυτίζεται με την περίμετρό του!
5. Η νομαρχιακή απόφαση επέκτασης των 39 οικισμών στερείται της εκ του νόμου αναγκαίας ειδικής και επαρκούς αιτιολογίας, αφού από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει και δεν τεκμηριώνεται η πολεοδομική ανάγκη των προωθούμενων επεκτάσεων και δεν αιτιολογείται ο σκοπός πολεοδομικής οργάνωσης και ανάπτυξης που οι επεκτάσεις αυτές έπρεπε να εξυπηρετήσουν τότε και σήμερα.
Οπως όλοι γνωρίζουμε, η Κρήτη, είναι ένα νησί με ιδιαίτερη ιστορία και πολιτισμό και ένα ανεπανάληπτο φυσικό και ανθρωπογενές τοπίο. Είναι επίσης ένα νησί με ιδιαίτερη γεωλογική ιστορία και μια μοναδική πανίδα και χλωρίδα που περιλαμβάνει πολλά ενδημικά είδη. Κάθε εξαφάνιση ενός ενδημικού Κρητικού είδους συνεπάγεται την οριστική εξαφάνιση του είδους αυτού από τον πλανήτη. Οι κίνδυνοι για την χλωρίδα και την πανίδα προέρχονται από την καταστροφή των βιοτόπων που επιφέρει η ανεξέλεγκτη οικιστική διασπορά, η επιμήκυνση του οδικού δικτύου και, γενικώς, κάθε ενέργεια που αλλοιώνει κατά τρόπο μη αντιστρεπτό την φυσικότητα και την ακεραιότητα του τοπίου.
Η επιχειρούμενη, μεγάλης έκτασης, επέμβαση στο χώρο και στα στοιχεία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος του ν. Ρεθύμνου, κατά παράβαση της πολεοδομικής και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας καθώς και άρθρων του Συντάγματος, είναι θέμα που αφορά ολόκληρο το νησί. Η εκ των υστέρων νομιμοποίηση των επεκτάσεων ή των οριοθετήσεων 66 οικισμών του ν. Ρεθύμνου με παρωχημένες πολεοδομικές μεθόδους παγιώνει ένα μοντέλο πολεοδομικής οργάνωσης και αναπτυξιακής προοπτικής που σε καμιά περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές περιβαλλοντικές και πολεοδομικές ανάγκες της περιοχής.
Παραβιάζει προκλητικά τις πλέον στοιχειώδεις αρχές για αειφορική διαχείριση του χώρου:
- δεν χωροθετούνται και δεν διασφαλίζονται οι δημόσιοι και κοινωφελείς χώροι, οι χώροι κατοικίας, η τουριστική και η βιοτεχνική ζώνη
- δεν οριοθετούνται οι γεωργικές εκτάσεις, πλήν ελαχίστων εξαιρέσεων, ενώ μάλλον θεωρούνται ανύπαρκτες οι κτηνοτροφικές εκτάσεις
- δεν αποτυπώνονται πουθενά, ως να μην υπάρχουν, δασικές εκτάσεις και περιοχές ειδικής προστασίας
- δεν διασφαλίζονται οι ορεινοί όγκοι, το ανάγλυφο του εδάφους, τα φαράγγια και τα ρέματα
- δεν διασφαλίζεται η προστασία των αρχαιολογικών περιοχών, των μνημείων της φύσης και των μνημείων της πολιτιστικής κληρονομιάς
Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ρεθύμνου
Οικολογική Ομάδα Ιεράπετρας
Οικολογική Ομάδα Σητείας
Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου
Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων
Περιβαλλοντικός Σύλλογος Δ. Ιτάνου